ΑΠΕΡΓΙΑ-ΑΠΟΧΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

Η αξιολόγηση δεν θα περάσει

Υλοποιούμε όλες και όλοι την απόφαση του ΔΣ της ΔΟΕ για 

ΑΠΕΡΓΙΑ-ΑΠΟΧΗ από τις αξιολογικές διαδικασίες

Σχεδόν 40 χρόνια μετά την κατάργηση του επιθεωρητισμού και 24 χρόνια μετά την ψήφιση του πρώτου μιας σειράς νόμων για την αξιολόγηση που ακυρώθηκαν στην πράξη από το εκπαιδευτικό κίνημα, η κυβέρνηση της ΝΔ επανέρχεται και το Υπουργείο Παιδείας προχώρησε στην έκδοση Υπουργικής Απόφασης (Υ.Α.) με ΦΕΚ 140/20-1-2021 και τίτλο: «Συλλογικός προγραμματισμός, εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση των σχολικών μονάδων ως προς το εκπαιδευτικό τους έργο». Η ψήφιση του νόμου 4692/2020 και την έκδοση της σχετικής Υ.Α. ανοίγει μια μεγάλη περίοδος σκληρής αναμέτρησης. Η αξιολόγηση της σχολικής μονάδας νομοθετείται ως συνέχεια του νόμου Γαβρόγλου και ειδικότερα με το άρθρο 33 του νόμου αντικαθίσταται το άρθρο 47 του ν. 4547/2018. Αποτελεί νομοθέτημα – ομπρέλα που κουμπώνει με όλες τις μέχρι τώρα νομοθετικές παρεμβάσεις και αναδιαρθρώσεις στην εκπαίδευση και στρατηγική επιδίωξη της νεοφιλελεύθερης εκπαιδευτικής ατζέντας.

Μια πλειάδα ντοκουμέντων των υπερεθνικών οργανισμών δίνουν τις κατευθυντήριες γραμμές. Αναφέρουμε τα πιο πρόσφατα: (α) η έκθεση του ΟΟΣΑ του 2018, «Εκπαίδευση για ένα λαμπρό μέλλον στην Ελλάδα», (β)  η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τον Μάιο του 2020, «Στήριξη της αυτοαξιολόγησης της σχολικής μονάδας μέσω των πολιτικών διασφάλισης της ποιότητας», (γ)  η «Ετήσια Έκθεση Παρακολούθησης της Εκπαίδευσης και της Κατάρτισης 2020» του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που δημοσιεύθηκε τον Νοέμβριο, 2020. 

Ταυτόχρονα αποτελεί βασικό ιδεολογικό και πολιτικό πυλώνα της Ν.Δ., στο  πλαίσιο των ιδεοληψιών περί «αριστείας» και «αξιοκρατίας», όπως αποτυπώνονται σε προγραμματικά της κείμενα, με ιδιαίτερη στήριξη και από την πρόσφατη έκθεση Πισσαρίδη, «Σχέδιο Ανάπτυξης για την Ελληνική Οικονομία – Ενδιάμεση έκθεση. Ελληνική Κυβέρνηση (government.gov.gr)» .

Το εκπαιδευτικό τοπίο που θα επιχειρήσει να διαμορφώσει η κυβέρνηση με την εφαρμογή του νόμου 4692/2020, σπαράσσεται από οξύτατες αντιθέσεις ακριβώς γιατί θίγονται τα μορφωτικά και εργασιακά δικαιώματα εκατοντάδων χιλιάδων μαθητών, φοιτητών, εκπαιδευτικών και ευνοούνται τα ταξικά συμφέροντα των σχολαρχών, των ιδιοκτητών ιδιωτικών εκπαιδευτικών ομίλων, φροντιστηρίων, καθώς και μιας εκπαιδευτικής, κοινωνικής και μαθητικής ελίτ. 

Η αξιολόγηση της σχολικής μονάδας είναι το πρώτο βήμα. Θα ακολουθήσουν η αυτονομία σχολικών μονάδων, η αξιολόγηση εκπαιδευτικών, νέο σύστημα επιλογής στελεχών εκπαίδευσης, ο νόμος – πλαίσιο για τα ΑΕΙ, νομοθεσία για την ειδική αγωγή και εκπαίδευση, νέα κριτήρια επιλογής στελεχών. Η αξιολόγηση-αυτοαξιολόγηση είναι ένας κρίσιμος κρίκος σε αυτή την αντιπαράθεση, καθώς απαιτείται η συμμόρφωση-πειθάρχηση των εκπαιδευτικών για να υπηρετήσουν τους παραπάνω στόχους. 

Μερικές βασικές επισημάνσεις

Η «βελτίωση της ποιότητας» του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου ως σκοπού της (αυτο)αξιολόγησης αποτελεί την κεντρική ρητορική για την ανάγκη επιβολής της. Οι πολιτικές διασφάλισης ποιότητας (quality assurance policies) έχουν κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση της εκπαιδευτικής πολιτικής. Η χρήση του συγκεκριμένου όρου, που είναι παρμένος από την οικονομία και αναφέρεται στην ποιότητα των προϊόντων, συνδέεται με τη γενικότερη νεοφιλελεύθερη αφήγηση των inputs και outputs (εισροές και εκροές), της αποδοτικότητας, της αποτελεσματικότητας και της λογοδοσίας. 

Οι θεματικοί άξονες, έτσι όπως καταγράφονται, δεν είναι τυχαίοι. Περιγράφουν με συνοπτικό τρόπο το νεοφιλελεύθερο μοντέλο ενός σχολείου που δεν θα ρίχνει  το βάρος του στη μορφωτική διαδικασία, στην οικοδόμηση ουσιαστικής γνώσης, αλλά σε δεξιότητες και μετρήσιμους στόχους. Μόλις δύο από τους δεκατέσσερις αναφέρονται σε αυτή καθαυτή την εκπαιδευτική, μορφωτική διαδικασία -φυσικά με τον τρόπο που αναφέρθηκε παραπάνω- ενώ οι υπόλοιποι είναι έτσι διαμορφωμένοι που να «κουμπώνουν» με προγράμματα και δράσεις. Μεγάλο βάρος δίνεται στη διοικητική λειτουργία, στην ηγεσία της σχολικής μονάδας, στη διαχείριση των πόρων και την συνεργασία με τους τοπικούς φορείς, ενώ ξεχωριστή «θεματική» αποτελεί η «επαγγελματική ανάπτυξη» των εκπαιδευτικών ή με άλλα λόγια, η αέναη προσπάθεια συλλογής χαρτιών και προσόντων, που προφανώς θα εντείνουν τον ανταγωνισμό μεταξύ των εκπαιδευτικών και των σχολικών μονάδων. Το προσοντολόγιο για τις προσλήψεις αναπληρωτών και τους διορισμούς έχει ήδη δώσει ένα δείγμα γραφής σε αυτή την κατεύθυνση.

Οι διαδικασίες της εσωτερικής και εξωτερικής αξιολόγησης, όπως προβλέπονται 

από την Υ.Α. ρίχνουν και το τελευταίο «φύλλο συκής»

• Ο προγραμματισμός των σχολικών μονάδων, οι εκθέσεις εσωτερικής αξιολόγησης των σχολείων, οι εκθέσεις εξωτερικής αξιολόγησης των Συντονιστών Εκπαιδευτικού Έργου καθώς και οι αξιολογικές εκθέσεις των ΠΕ.Κ.Ε.Σ θα δημοσιοποιούνται σε ειδική πλατφόρμα του Ι.Ε.Π.! 

• Ο Σύλλογος Διδασκόντων θα βαθμολογεί με τετράβαθμη κλίμακα τον κάθε θεματικό άξονα ενώ ο Συντονιστής Εκπαιδευτικού Έργου σε δεκάβαθμη κλίμακα το κάθε σχολείο! 

Καθοδηγητικό νήμα των κυβερνητικών σχεδιασμών αποτελούν οι εκθέσεις της Ε.Ε. και του ΟΟΣΑ αλλά και οι διαπιστώσεις της έκθεσης Πισσαρίδη για την εκπαίδευση, που επισημαίνουν ως κομβικό πρόβλημα την «Έλλειψη αξιολόγησης των εκπαιδευτικών δομών και του εκπαιδευτικού προσωπικού». Η έκθεση Πισσαρίδη προτείνει συγκεκριμένα για την αντιμετώπιση της παραπάνω «αγκύλωσης» τα εξής: «Συνεχής αξιολόγηση με βάση κριτήρια όπως οι επιδόσεις των μαθητών, το ποσοστό εισαγωγής των μαθητών στα Πανεπιστήμια, οι ειδικές προκλήσεις κάθε σχολείου. Σύνδεση της χρηματοδότησης των σχολείων με την επίτευξη εκπαιδευτικών στόχων. Δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων των αξιολογήσεων και σύγκριση μεταξύ των σχολείων με αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών «διαχείρισης μεγάλων δεδομένων» (big data)».

Επομένως, δεν πρόκειται για μια εσωτερική διαδικασία ανατροφοδότησης του διδακτικού έργου, όπως θέλουν να την παρουσιάσουν, αλλά για μια αξιολογική διαδικασία που ποσοτικοποιεί, καταμετρά, κατανέμει και κατηγοριοποιεί τις σχολικές μονάδες με βάση το πανοπτικό σύστημα του Ι.Ε.Π. Δηλαδή, η εκπαιδευτική λειτουργία τεμαχίζεται, ποσοτικοποιείται, καταγράφεται. Και με βάση αυτήν την καταγραφή οι σχολικές μονάδες βαθμολογούνται σε δεκαβάθμια κλίμακα και κατηγοριοποιούνται ανάλογα στην ψηφιακή πλατφόρμα του ΙΕΠ. Και σε αυτήν την διαδικασία μας καλούν να γίνουμε συνεργοί!

Η αξιολόγηση δεν θα κάνει το σχολείο καλύτερο

Αντίθετα, θα αποτελέσει μοχλό για το σχολείο των λίγων και εκλεκτών, για τον άγονο ανταγωνισμό ανάμεσα σε εκπαιδευτικούς και σε σχολεία και το διχασμό του εκπαιδευτικού σώματος, για την κατηγοριοποίηση σχολείων, για την κατάργηση της ακώλυτης βαθμολογικής και μισθολογικής προαγωγής, για διαθεσιμότητες και απολύσεις, ακόμα και για την υπαγωγή των σχολείων στους Δήμους.

Γνωρίζουμε άλλωστε από «πρώτο χέρι», γονείς και εκπαιδευτικοί, τα «έργα και τις ημέρες» της κυβέρνησης. Αν η κυβέρνηση και το Υπουργείο Παιδείας είχαν πρόθεση να στηρίξουν τη λειτουργία των σχολείων και να βοηθήσουν στην «αναβάθμιση του εκπαιδευτικού έργου» θα είχαν ικανοποιήσει τις δίκαιες διεκδικήσεις των εκπαιδευτικών σωματείων, των γονιών και των μαθητών και θα είχαν πάρει μέτρα για τη λειτουργία των σχολείων με ασφάλεια και υγιεινή. Είναι η ίδια ακριβώς περίοδος που η κυβέρνηση, με τη συνολική πολιτική της στο θέμα της πανδημίας, αφού αγνόησε το καλοκαίρι τις προτάσεις της εκπαιδευτικής κοινότητας, με την απαράδεκτη πολιτική της οδήγησε στη μεγαλύτερη αναστολή λειτουργίας σχολείων που γνώρισε μεταπολεμικά η χώρα και τελικά τα ξανάνοιξε αφήνοντάς τα όμως ανοχύρωτα. 

Οι δεκάδες χιλιάδες εκπαιδευτικοί καθημερινά εξετάζουμε κριτικά και αυτοκριτικά τη δουλειά μας, τον τρόπο που κάνουμε το μάθημα και προσπαθούμε με πενιχρά μέσα και χωρίς καμία στήριξη να δώσουμε ό,τι καλύτερο στους μαθητές μας. Στα σχολεία μας οι Σύλλογοι Διδασκόντων και οι εκπαιδευτικοί σχεδιάζουμε, κρίνουμε, αναστοχαζόμαστε, αναπροσαρμόζουμε τον τρόπο που κάνουμε το μάθημα, τόσο σε ατομικό, όσο και σε συλλογικό επίπεδο. Γι’ αυτό διεκδικούμε ουσιαστικό ρόλο στο σύλλογο διδασκόντων και την εκπαιδευτική κοινότητα για τη συλλογική οργάνωση της εκπαιδευτικής πράξης, για την αντιμετώπιση των μαθησιακών προβλημάτων με εσωτερική χρήση των συμπερασμάτων και αυτό είναι το νόημα της παιδαγωγικής ελευθερίας, και της δημοκρατίας που αντιστρατεύεται το σχολείο της αγοράς, της αξιολόγησης, του ανταγωνισμού και των ταξικών φραγμών. 

Ένας δρόμος υπάρχει: Αγώνας μέχρι τη νίκη!

Ο αγώνας για την αποτροπή του Π.Δ. 152, του ν. 4024/2001 και του ν.2525/97 αποτελούν σημαντική παρακαταθήκη. Ας θυμηθούμε τους εκβιασμούς και τις απειλές που είχαμε δεχθεί στην τελευταία αναμέτρηση ενάντια στην αξιολόγηση το 2014: ότι η απεργία-αποχή είναι παράνομη μορφή, ότι όσοι την υλοποιούμε θα έχουμε συνέπειες, ότι οι διευθυντές που θα δηλώσουν απεργία-αποχή δεν θα ξαναγίνουν διευθυντές, ότι κινδυνεύει το εργασιακό μέλλον των αναπληρωτών που θα κάνουν απεργία-αποχή κλπ. Ξέρουμε πολύ καλά, από την ίδια μας την πείρα, ότι τίποτα από τα παραπάνω δεν επαληθεύτηκε, Επίσης, καμιά μισθολογική επίπτωση δεν υπήρξε, καθώς η απεργία-αποχή, αφορά μόνο στην αποχή από συγκεκριμένο καθήκον. Έχουμε αυτοπεποίθηση και εμπιστοσύνη στη συλλογική μας δύναμη. Όπως ακριβώς έχουμε ακυρώσει στην πράξη ψηφισμένους νόμους για την αξιολόγηση 24 χρόνια τώρα. 

Με βάση τα παραπάνω, καλούμε τον ΣΤ΄ Σύλλογο να προχωρήσει άμεσα στην οργάνωση του αγώνα μας και την υλοποίηση της απόφασης της ΔΟΕ: 

 Σε διαδικτυακή συνάντηση με όλες-ους τους/τις διευθυντές/ντριες και προϊσταμένες νηπιαγωγείων.

 Σε διαδικτυακή συνάντηση με όλα τα μέλη του Συλλόγου αλλά και σε ενημερώσεις στα σχολεία. 

 Σε ανοιχτή επιστολή προς τους γονείς.

 Σε πανελλαδικό συντονισμό με τους Συλλόγους ΠΕ και ΕΛΜΕ για την ευρύτερη οργάνωση της δράσης συλλογικά στη Θεσσαλονίκη και σε πανελλαδικό επίπεδο.

Θεωρούμε ότι ο κλάδος πρέπει να απαντήσει με κήρυξη 24ωρης απεργίας στις 16/2, με αιχμή την ακύρωση της αξιολόγησης και με κεντρικές συγκεντρώσεις.